Klimat subtropikalny Brazylii wraz z cechami geograficznymi determinuje występowanie dużej ilości zasobów wodnych w kraju. Powierzchnia stanu brazylijskiego wynosi 8515 tys. km². Sieć rzeczna kraju charakteryzuje się bardzo gęstą i długą. Wyżyny, lasy deszczowe i równiny są usiane małymi i dużymi systemami rzecznymi, które mają swój początek wysoko w górach. Wiele brazylijskich rzek wpływa do oceanu.
Rzeźba brazylijskich rzek składa się z prostych odcinków, progów i wodospadów. Wodospady na tym obszarze to prawdziwe naturalne klejnoty, które tworzą wokół siebie wyjątkowe ekosystemy. Turystyka wodna w Brazylii jest dobrze rozwinięta. W pobliżu dużych miejscowości znajdują się przystanki łodzi, kluby raftingowe, miejsca spływów kajakowych i żeglarskich. Ze względu na dużą podaż zasobów wodnych w kraju nie ma problemów z wytwarzaniem energii elektrycznej, żegluga jest jednym z wiodących sektorów gospodarki.
Najdłuższe rzeki w Brazylii
Lista, zdjęcie z nazwami i opisami głównych dróg wodnych kraju.
Amazonka
Najgłębsza rzeka na świecie. Powierzchnia dorzecza wynosi 7180 tys. km². W 2011 roku rzeka została uznana za jeden z siedmiu cudów świata. Amazonka jest rzeką graniczną. Największy obszar znajduje się w Brazylii, zachodnia część rozciąga się na Boliwię, Peru, a także Ekwador i Kolumbię. Amazonka wpada do Atlantyku, płynie w pobliżu równika. Rzeka ma również największą deltę na ziemi.
Całkowita długość rzeki to 6400 km
Zhurua
Źródło rzeki znajduje się w Peru. Powierzchnia wody wynosi 224 tys. km². Zhurua wpada do Amazonii. Część rzeki jest spławna, druga część wypełniona jest bystrzami i ostrymi zakolami koryta. Dopływ Tefe ma pole naftowe.
Długość rzeki wynosi 3280 km, w Brazylii 2900 km
Madera
Utworzony na granicy z Boliwią u zbiegu rzek Mamore i Beni. Obszar wodny zajmuje powierzchnię 1158 tys. km². Rzeka wpada do Amazonki. To na tym obszarze żyją delfiny amazońskie. Do nawigacji wykorzystywane jest koryto rzeki. Na wybrzeżu Madery znajdują się trzy duże miasta i kilka mniejszych osad. Rzeka służy również jako miejsce lokalizacji lokalnych elektrowni wodnych.
Długość rzeki wynosi 3230 km, w Brazylii - 1420 km
Purus
Prawy dopływ Amazonki. Całkowita powierzchnia akwenu wynosi 365 tys. km². Droga wodna ma swój początek na zboczu Andów. Dalej płynie przez lasy równikowe, wpadając do Amazonki. Koryto rzeki Purus wyróżnia się tym, że jest najbardziej krętym na świecie. Na rzece nie ma dużych bystrz. Wysoka woda na Purus przychodzi w marcu po porze deszczowej. W normalnych czasach średnia głębokość rzeki nie przekracza 15 metrów.
Długość rzeki wynosi 3200 km, w Brazylii - 3050 km
Tokantyny
Obszar wodny zajmuje powierzchnię 770 tys. km². Źródło znajduje się na wschodzie Serra Dorada. Droga wodna słynie z potoku Guariba. W najszerszym odcinku droga wodna staje się spławna. Na Tocantins znajduje się 5 tam i kilka działających elektrowni wodnych. Brzegi tego akwenu są gęsto zaludnione, istnieją miasta takie jak Uruazu, Karolina, Maraba i inne osady.
Długość rzeki - 2850 km
San Francisco
Trzecia najdłuższa rzeka w Ameryce Południowej. Powierzchnia dorzecza wynosi 641 tys. km². Niektóre części São Francisco nadają się do ekstremalnej turystyki. W XX wieku na rzece zbudowano kaskadę elektrowni wodnych. Początek w São Francisco znajduje się na wyżynach brazylijskich Highlands. Obszar wodny wpada do Oceanu Atlantyckiego. Wodospady na rzece sięgają 80 m. W porze deszczowej poziom wody w tym dorzeczu podnosi się o 7 metrów. Część rzeki jest żeglowna, brzegi uważane są za zamieszkałe.
Długość rzeki - 2830 km
Araguay
Powierzchnia wody wynosi 370 tys. km². Koryto rzeki przepływa przez Wyżyny Brazylijskie. Po drodze akwen dzieli się na dwie gałęzie, pomiędzy którymi znajduje się Wyspa Bananowa. Środek drogi wodnej jest żeglowny. Dolna Araguaia jest obdarzona kaskadami i małymi wodospadami i wpada do Tocantins.
Długość rzeki - 2630 km
Paragwaj
Droga wodna umownie łączy terytoria Paragwaju i Brazylii. Rzeka Paragwaj stanowi granicę między dwoma krajami. Podczas suchych miesięcy Paragwaj wysycha lokalnie, zamieniając się w bagna i jeziora. W porze deszczowej występuje silna powódź wód rzecznych. Na rzece pływa się tylko w okolicach Asuncion.
Długość rzeki wynosi 2549 km, w Brazylii 1760 km
Rio Negrú
Lewy dopływ słynnej Amazonki. Terytorium dorzecza wynosi 600 tys. km². Rio Negru ma właściwość rozlewania się przez pobliską dżunglę na 35 km w obie strony. Żeglowny odcinek rzeki wynosi 600 km. Różni się od swoich dopływów dużymi sezonowymi wahaniami poziomu wody. Kolor wód Rio Negro jest brązowy.
Całkowita długość rzeki wynosi 2300 km
Shingu
Prawy dopływ Wielkiej Amazonii. Dorzecze zajmuje powierzchnię 513 tys. km². Xingu jest w całości położone na ziemiach należących do Brazylii. Źródło znajduje się w górach Mato Grosso. Porowaty obszar kończy się tam, gdzie zaczyna się Nizina Amazońska. W miejscu, w którym Xingu łączy się z Amazonem, możliwa jest wysyłka. Rzekę zasila deszcz. W górnym biegu rzeki Xingu otwarty jest Park Narodowy o tej samej nazwie.
Długość rzeki - 1980 km
Tapajos
Droga wodna jest wynikiem zbiegu dwóch rzek: Zhurueny i Telis-Piris. Głównym progiem drogi wodnej jest Maranhao Grande. Dalej Tapajos płynie przez niziny i wzgórza. Powierzchnia dorzecza wynosi 487 tys. km². Po drodze Tapajos spotyka lasy deszczowe Amazonii, dwóch brazylijskich stanów Amazonas i Pará. U źródeł Tapajos znajduje się biegun niedostępności z lokalizacją w Ameryce Południowej.
Długość rzeki - 1930 km
Itapikuru
Rzeka przepływa przez stan Maranhao. Powierzchnia zlewni szacowana jest na 46 500 km². Rzeka wpada do Zatoki São Jose. Pochodzi z gór brazylijskich Highlands. W pobliżu dorzecza znajdują się plantacje palm olejowych. Droga wodna jest żeglowna. Itapikuru jest uzupełniany przez opady deszczu w porze deszczowej.
Długość rzeki - 1650 km
Solimoes
Rzeka graniczna wyznacza terytoria Peru i Brazylii. Powierzchnia zlewni wynosi 2200 tys. km². Rzeka łączy się z Rio Negru na terenie miasta Manaus. Żeglowna droga wodna słynie z możliwości turystycznych. W porze suchej głębokość ujścia nie przekracza 8 metrów, w porze deszczowej może osiągnąć 20 metrów. Na tych wodach regularnie odbywają się wycieczki krajoznawcze, tocząc turystów na statkach motorowych po tropikalnej dżungli.
Całkowita długość rzeki to 1600 km
Urugwaj
Rzeka graniczna stanowi naturalną granicę stanu brazylijskiego z Urugwajem. Powierzchnia dorzecza wynosi 365 tys. km². Ma szerokość ujścia 12 km. Ma dwa duże dopływy: Rio Negru i Ibikui. Do miasta Salto kanał jest ciągłymi bystrzami. Poniżej tego miejsca rzeka Urugwaj staje się żeglowna. Droga wodna ma ogromne znaczenie w zaopatrzeniu w wodę kraju, a także jest źródłem zasobów hydroenergetycznych.
Długość rzeki 1600 km, w Brazylii 1200 km
Guaporé
Kanał wodny płynący w Brazylii obok Boliwii. Guaporé zaczyna się w stanie Mato Grosso i wpada do brzegów portu Alegre. Powierzchnia dorzecza wynosi 266 tys. km². Większość kanału przebiega przez niziny i równiny brazylijskie. Wzdłuż rzeki jest niewiele bystrzy, Guaporé nadaje się do turystyki ekologicznej.
Długość rzeki wynosi 1530 km, w Brazylii - 1380 km
Parnaiba
W północno-wschodniej części kraju ta rzeka jest uważana za największą. Basen zajmuje powierzchnię 344 tys. km². Parnaiba oddziela stany Piaui i Maranhao. Pochodzi z brazylijskich wyżyn. W górnym biegu rzeki jest wiele bystrzy, dolny bieg jest bardziej bezpośredni i pełny. Delta rzeki jest obszarem ochrony przyrody. Na terenie w pobliżu miasta Guadalupi rzeka jest zablokowana przez tamę elektrowni wodnej.
Długość rzeki - 1400 km
Telis Piris
Rzeka w północno-zachodniej części stanu.Telis Piris przepływa przez terytoria brazylijskie z zachodu na wschód. Ma dopływ Rio Cristalino. Wpada do rzeki Tapajos. Rodzaj żywności jest karmiony deszczem. Koryto rzeki ma przeważnie płaską strukturę z minimalną liczbą progów i zakrętów.
Długość rzeki - 1370 km
Iguazu
Rzeka, której nazwa jest tłumaczona jako „Wielka Woda”. Powierzchnia obszaru wodnego Iguazu wynosi 62 tys. km². Początku rzeki warto szukać w górach Serra do Mar. Górna część ujścia składa się w całości z wodospadów i progów. W sumie na rzece znajduje się około 70 wodospadów, z których wiele uważa się za pomniki przyrody Brazylii. Iguazu to granica między Argentyną a Brazylią. Rzeka wpada do Parany. W dolnym biegu staje się spławny o 500 km. Na wodach Iguazu rozwijają się różne rodzaje turystyki.
Całkowita długość rzeki to 1320 km
Rio Grande
Początek rzeki znajduje się w górach w pobliżu Atlantyku. Całkowita powierzchnia dorzecza to ok. 170 tys. km². Na rzece zbudowane są tamy, tworzące dwa duże zbiorniki. Istnieje również kaskada elektrowni wodnych. Rio Grande jest dopływem Parany. Koryto rzeki przebiega przez Wyżyny Brazylijskie. W górnym biegu rzeki występują duże i trudne do przepłynięcia bystrza. Nawigacja jest otwarta w dolnych partiach ust.
Długość rzeki - 1230 km
Ruthai
Droga wodna przez Nizinę Amazońską. Powierzchnia wody wynosi 60 tys. km². Dolne partie rzeki Zhutai są uważane za żeglowne. Zwarta i niewielka rzeka zasilana jest przez deszcz. Wpada do Amazonii. Przepływa przez stan Amazonas. Brzegi Zhutai są zamieszkane, są duże wsie i miasta.
Długość rzeki - 1200 km
Tiete
Rzeka przepływa przez miasto São Paulo. Powierzchnia dorzecza wynosi 150 tys. km². Żegluga wycieczkowa jest dobrze rozwinięta na Tiet. Źródło szlaku wodnego znajduje się w górach Serra do Mar. Tiete wpada do rzeki Parana. Brzegi rzeki zabudowane są osadami, gdzie rzadko spotykane są dzikie zakątki przyrody.
Długość rzeki - 1150 km
Paraiba do Sul
Rzeka przepływa przez stan São Paulo w pobliżu wybrzeża Atlantyku. Paraiba do Sul wpada do Atlantyku. Powierzchnia wody wynosi około 140 tys. km². Rzekę tworzy zbieg Paraibuny z Paraitingą. Powodzie i powodzie są możliwe na rzece od października do kwietnia. Rodzaj żywności jest karmiony deszczem.
Długość rzeki - 1120 km
Iriri
Lewy dopływ Xingu pochodzi z Mato Grosso. Obszar wodny obejmuje część suchych lasów tropikalnych. Dlatego w porze suchej Iriri jest płytka. Nawigacja po drodze wodnej jest możliwa tylko na małych jednostkach, ponieważ na całej długości drogi wodnej występują bystrza i ostre zakręty kanału.
Długość rzeki - 1100 km
Zhavari
Źródło Javari znajduje się w Peru. Droga wodna wpada do Amazonki. Odnosi się do środkowych rzek Brazylii. Jest to naturalna granica między Peru a Brazylią. W porze deszczowej Zhavari staje się żeglowny we wszystkich obszarach, w suchych miesiącach dla statków otwarta jest trasa o długości 500 km. W 1930 roku do wód Javari spadł meteoryt. Potem rzeka stała się znana na całym świecie.
Całkowita długość rzeki to 1056 km
Cuiaba
Mała rzeka wpadająca do Paragwaju. Źródło Cuiaby znajduje się na płaskowyżu Mato Grosso. Ekologia rzeki jest bardzo problematyczna: woda jest zanieczyszczona odpadami przemysłowymi, przemysłowymi i ściekami. Powodzie występują od października do maja. Zabronione jest łowienie ryb na kanale, a także pływanie w tym zbiorniku.
Długość rzeki - 980 km
Zhuruen
Lewy dopływ Tapajos. Źródło znajduje się w górach Serra dos Paresis. Brzegi rzeki nie mają prawie żadnych osad na swoim terenie. Rzeka płynie wzdłuż płaskowyżu. Kręte koryto rzeki obejmuje bystrza i wodospady. Powódź na Zhuruen trwa od grudnia do kwietnia. Wiele terytoriów, wzdłuż których płynie rzeka, jest słabo zbadanych przez człowieka.
Długość rzeki - 960 km
Paranapanema
Rzeka ta łączy dwa brazylijskie stany: Sao Paulo i Parana. Paranapanema wpada do rzeki Parana. W pobliżu miasta Orinhos znajdują się dwa duże zbiorniki wodne w górnym i dolnym biegu rzeki. Droga wodna pochodzi z Oceanu Atlantyckiego na południowym wschodzie stanu São Paulo. Po rzece prowadzone są rejsy wycieczkowe, organizowane są zawody w transporcie wodnym.
Długość rzeki - 929 km
Paranaiba
Źródło rzeki, która zasila Paranę, znajduje się w górach Serra da Canastra. Na Wyżynach Brazylijskich rzeka ta tworzy dolinę z wieloma wodospadami, jeziorami i bystrzami. Powodzie na rzece zaczynają się latem, czasem niewielkie powodzie występują w miesiącach zimowych. Teren wokół rzeki jest bardzo malowniczy. W tych miejscach rozwija się turystyka wodna, a także rekreacja przy licznych wodospadach Paranaiba.
Długość rzeki - 900 km
Rio Dosi
Powierzchnia dorzecza wynosi 834 tys. km². Źródło Ryu Dosi powstaje u zbiegu Piranga i Karmo. U źródeł rzeki znajduje się historyczne miasto Ouro Preto. Rzeka wpada do Atlantyku. „Wysoką” wodę na Rio Dosi obserwuje się od października do maja. Prąd kieruje się z zachodu na wschód. W 2015 roku na rzece pękła tama, a do wody wpadły tony odpadów przemysłowych. Woda w Rio Dosi jest nasycona rtęcią i arsenem, więc nie ma połowów.
Długość rzeki - 853 km
Acri
Dorzecze ma tylko 30 tys. km². Kanał biegnie przez terytoria brazylijskie i Boliwię. Źródło znajduje się w peruwiańskich Andach. Akri wpada do Purusa. Odcinek żeglugowy Akri ma 480 km długości. W porze deszczowej rzeka staje się całkowicie spławna. Wzdłuż brzegów rzeki powstało wiele osad.
Całkowita długość rzeki wynosi 650 km
